KENDİNİZLE UĞRAŞMAYIN!
Bazı insanlar İngilizce ya da başka bir yabancı dil öğrenmek istiyor; bazıları kilo vermek istiyor; bazıları sigarayı bırakmak. Bazıları bütün kitapları okumak istiyor; bazıları da tüm kurslara gitmek istiyor. Bu insanların bir kısmı, istekleri doğrultusunda girişimde bulunuyor; bir kısmının istekleri ise hiç girişim olmaksızın bir hayal olarak kalıyor (İstekleri girişimsiz hayal olarak kalanların durumu ayrı ve ona değinmeyeceğim).
İÇE DÖNÜK KİŞİSEL GELİŞİM PROJELERİ
Kişisel gelişim projelerini ikiye ayırmak gerekir. İçe dönük olanlar ve dışa dönük olanlar diye. Kilo vermek içe dönük bir proje midir?, dışa dönük bir proje midir? Birisinin zayıflaması, toplum için hiçbir işe yaramaz. Diğer bir deyişle insan kendisi için zayıflar; bir kişinin zayıflaması başkasının işine yaramaz. Üstelik zayıflasa da zayıflamasa da kişi vücuduyla birlikte ölecek ve toprağa karışacaktır. Sigarayı bırakmak da, zayıflamak gibidir; sigarayı bırakırsanız kendiniz için bir şey yapmış olursunuz; çevreniz için değil. Zayıflamanın da, sigara içmeyi bırakmanın da, toplum için bir yararı olduğu iddia edilebilir. İnsanların gözüne hitap etmek; daha sağlıklı bir anne-baba olmak gibi. Evet, bunlar da birer yarardır; ama içe dönük kişisel gelişim projelerinin küçük yararları. Üstelik kilo vermek ya da sigara içmeyi bırakmak sıklıkla gerginleştiren, seyrek olarak sonuç alan ve daha ötesi insanı mutsuz eden projelerdir. Bu projelerin sonuç alamamasının bir nedeni de, proje sonuçlarını insanın kendisine söz vermesidir. İnsanın en çok avans verdiği ve kredi tanıdığı, verdiği süreleri uzattığı borçlu kendisidir. İstisnai özdisiplinli insanların dışında, benim gözlediğim insanların davranışı bu yönde olmuştur.
DIŞA DÖNÜK KİŞİSEL GELİŞİM PROJELERİ
Dışa dönük kişisel gelişim projeleri; başkalarına söz verilmiş projelerdir. Örneğin, okul ya da semt tiyatrosunda belirli bir tarihe belirli bir oyunu yetiştirmek dışarıya söz verilmiş bir projedir. Böyle bir oyunu hazırlamak insanların okumasını, birlikte bir etkileşime girmesini, birlikte çalışmasını sağlar. Oyun ortaya çıktığında, dışa dönük bir proje olarak, başka insanlar da bu üründen (sahnelenen oyundan) yararlanırlar. Yine bir öğretmenin, “ben daha iyi bir öğretmen olacağım” demesi yerine, bir öğretmen dergisine kendi deneyimlerine göre iyi bir öğretmenin özellikleri hakkında yazı hazırlamaya çalışması, onu araştırma yapmaya itecek, profesyonel anlamda yazarlık becerisini geliştirmeye çalışacak, kendi deneyimlerini gözden geçirerek hangilerinin işe yaradığını belirleyecek ve belki de faydasız olan alışkanlıklarından vazgeçecektir. Sonuçta çıkan yazıdan başka öğretmenler de fayda sağlayacak, dışarıda bir dergiye söz verdiği için yapılması gerekenlerin hepsini yapacak, bütün bu süreçte gözden geçirdiği kendi öğretmenlik uygulaması da iyileşerek birlikte olduğu öğrencilerin daha iyi öğrenmesine yardım edecektir.
Şimdi karşılaştırırsak sigara içmeyi bırakmak mı daha iyi, yoksa öğretmen dergisine yazı yazarken kendiliğinden ortaya çıkan değişimler ve gelişmeler mi? Hangisinin faydası daha büyük ve hangisi daha mutluluk verici? Dışa dönük kişisel gelişim projelerinin hemen hepsinin gözle görünür ve hissedilir bir ürünü vardır. İnsanlar; başkalarına gösterebildikleri, anlatabildikleri başarılarıyla mutlu olurlar. Hatta dışa dönük kişisel gelişim projeleri gerçekleştiren insanlar, sigarayı bırakmak, zayıflamak ya da başka içe dönük bir kişisel gelişim projesini başarmak için de kendilerinde enerji bulurlar. Yabancı bir dil öğrenmeye çalışmak içe dönük bir kişisel gelişim projesi midir?; yoksa dışa dönük bir kişisel gelişim projesi mi? Kendi kendine İngilizce öğrenmeye çalışmak içe dönük bir kişisel gelişim projesidir. Bir yıl sonra sevgililer gününde sevgilisine İngilizce mektup yazmak ise dışa dönük bir kişisel gelişim projesidir. Projeleri içe dönük olmaktan çıkarıp dışa dönük hale getirebildiğimiz sürece hem daha mutlu, hem de toplum için daha üretken bir insan olacağız.
Bazı insanlar İngilizce ya da başka bir yabancı dil öğrenmek istiyor; bazıları kilo vermek istiyor; bazıları sigarayı bırakmak. Bazıları bütün kitapları okumak istiyor; bazıları da tüm kurslara gitmek istiyor. Bu insanların bir kısmı, istekleri doğrultusunda girişimde bulunuyor; bir kısmının istekleri ise hiç girişim olmaksızın bir hayal olarak kalıyor (İstekleri girişimsiz hayal olarak kalanların durumu ayrı ve ona değinmeyeceğim).
İÇE DÖNÜK KİŞİSEL GELİŞİM PROJELERİ
Kişisel gelişim projelerini ikiye ayırmak gerekir. İçe dönük olanlar ve dışa dönük olanlar diye. Kilo vermek içe dönük bir proje midir?, dışa dönük bir proje midir? Birisinin zayıflaması, toplum için hiçbir işe yaramaz. Diğer bir deyişle insan kendisi için zayıflar; bir kişinin zayıflaması başkasının işine yaramaz. Üstelik zayıflasa da zayıflamasa da kişi vücuduyla birlikte ölecek ve toprağa karışacaktır. Sigarayı bırakmak da, zayıflamak gibidir; sigarayı bırakırsanız kendiniz için bir şey yapmış olursunuz; çevreniz için değil. Zayıflamanın da, sigara içmeyi bırakmanın da, toplum için bir yararı olduğu iddia edilebilir. İnsanların gözüne hitap etmek; daha sağlıklı bir anne-baba olmak gibi. Evet, bunlar da birer yarardır; ama içe dönük kişisel gelişim projelerinin küçük yararları. Üstelik kilo vermek ya da sigara içmeyi bırakmak sıklıkla gerginleştiren, seyrek olarak sonuç alan ve daha ötesi insanı mutsuz eden projelerdir. Bu projelerin sonuç alamamasının bir nedeni de, proje sonuçlarını insanın kendisine söz vermesidir. İnsanın en çok avans verdiği ve kredi tanıdığı, verdiği süreleri uzattığı borçlu kendisidir. İstisnai özdisiplinli insanların dışında, benim gözlediğim insanların davranışı bu yönde olmuştur.
DIŞA DÖNÜK KİŞİSEL GELİŞİM PROJELERİ
Dışa dönük kişisel gelişim projeleri; başkalarına söz verilmiş projelerdir. Örneğin, okul ya da semt tiyatrosunda belirli bir tarihe belirli bir oyunu yetiştirmek dışarıya söz verilmiş bir projedir. Böyle bir oyunu hazırlamak insanların okumasını, birlikte bir etkileşime girmesini, birlikte çalışmasını sağlar. Oyun ortaya çıktığında, dışa dönük bir proje olarak, başka insanlar da bu üründen (sahnelenen oyundan) yararlanırlar. Yine bir öğretmenin, “ben daha iyi bir öğretmen olacağım” demesi yerine, bir öğretmen dergisine kendi deneyimlerine göre iyi bir öğretmenin özellikleri hakkında yazı hazırlamaya çalışması, onu araştırma yapmaya itecek, profesyonel anlamda yazarlık becerisini geliştirmeye çalışacak, kendi deneyimlerini gözden geçirerek hangilerinin işe yaradığını belirleyecek ve belki de faydasız olan alışkanlıklarından vazgeçecektir. Sonuçta çıkan yazıdan başka öğretmenler de fayda sağlayacak, dışarıda bir dergiye söz verdiği için yapılması gerekenlerin hepsini yapacak, bütün bu süreçte gözden geçirdiği kendi öğretmenlik uygulaması da iyileşerek birlikte olduğu öğrencilerin daha iyi öğrenmesine yardım edecektir.
Şimdi karşılaştırırsak sigara içmeyi bırakmak mı daha iyi, yoksa öğretmen dergisine yazı yazarken kendiliğinden ortaya çıkan değişimler ve gelişmeler mi? Hangisinin faydası daha büyük ve hangisi daha mutluluk verici? Dışa dönük kişisel gelişim projelerinin hemen hepsinin gözle görünür ve hissedilir bir ürünü vardır. İnsanlar; başkalarına gösterebildikleri, anlatabildikleri başarılarıyla mutlu olurlar. Hatta dışa dönük kişisel gelişim projeleri gerçekleştiren insanlar, sigarayı bırakmak, zayıflamak ya da başka içe dönük bir kişisel gelişim projesini başarmak için de kendilerinde enerji bulurlar. Yabancı bir dil öğrenmeye çalışmak içe dönük bir kişisel gelişim projesi midir?; yoksa dışa dönük bir kişisel gelişim projesi mi? Kendi kendine İngilizce öğrenmeye çalışmak içe dönük bir kişisel gelişim projesidir. Bir yıl sonra sevgililer gününde sevgilisine İngilizce mektup yazmak ise dışa dönük bir kişisel gelişim projesidir. Projeleri içe dönük olmaktan çıkarıp dışa dönük hale getirebildiğimiz sürece hem daha mutlu, hem de toplum için daha üretken bir insan olacağız.
